Premiowanie źrebiąt i klaczy

W oparciu o wieloletnie doświadczenie w branży i współpracę międzynarodową AES opracowała szczegółowy system oceny liniowej klaczy i źrebiąt. System ten ma na celu przekazanie hodowcom przydatnych informacji i porad, które umożliwią im podejmowanie trafnych i przemyślanych decyzji hodowlanych oraz uznanie, na jakie zasługują za swoje wielkie osiągnięcia. System oceny opracowany przez AES buduje również bardzo przydatną bazę danch, która informuje, jakie cechy posiadają poszczególne ogiery (nie zapominając o klaczach) i co mogą przekazać swojemu potomstwu.
Wraz z systemem oceny AES opracowała publiczną bazę danych koni. Można w niej wyświetlać każdy profil konia, który istnieje w bazie danych, przekształcając go w bardzo cenne źródło badań i zapewniając maksymalną przejrzystość zebranych informacji.

Każda ocena, czy to ogiera, klaczy, młodego konia czy źrebaka, składa się z szeregu kroków, które pozwalają AES na przedstawienie szczegółowego profilu Państwa konia:

1.1 Ocena na twardej powierzchni

Ocena konia zawsze odbywa się na twardym podłożu. Dzieje się tak, ponieważ pozwala to przyjrzeć się szczegółom, które mogą być trudne do zobaczenia na miękkiej powierzchni. Bezbłędność i solidność to fundamenty misji Anglo European Studbook polegającej na promowaniu hodowli koni odnoszących sukcesy.

1.1.1. Ocena postawy
Zostaną Państwo poproszeni o ustawienie konia bokiem, aby sędziowie mogli go dokładnie obejrzeć. Sędziowie zaczną chodzić wokół konia. W ten sposób sędziowie mogą dokonać oceny nóg z boku, a także z przodu i z tyłu. Czasem sędziowie proszą o przesunięcie konia o krok do przodu lub do tyłu. Sędziowie sprawdzą kąty kończyn, a także symetrię między lewą a prawą stroną. Są to ważne wskaźniki zdrowia i zdolności konia do funkcjonowania w sporcie.

1.1.2. Ocena eksterieru (pokroju)
Kiedy sędziowie skończą oglądać kończyny, przejdą do oceny górnej linii konia, od głowy aż do ogona. (czasami ten krok jest wykonywany później na miękkim podłożu, ale zasady pozostają takie same). Poszukiwany jest koń o harmonijnej budowie, który posiada ‘wszystko na swoim miejscu’. Taki koń będzie przyjemny w jeździe i będzie posiadał większe szanse na odniesienie sukcesów sportowych.

1.1.3. Ocena poprawności chodów (stęp i kłus)
Następnie zostaną Państwo poproszeni o odprowadzenie konia na dystans kilku metrów (w prostej linii) od sędziów i przyprowadzenie konia z powrotem, a następnie powtórzenie tego samamego w kłusie. Czasami sędziowie mogą poprosić Państwa o powtórzenie tego zadania (powtórna ocena może wynikać np. z powodu spłoszenia się konia). Osoby oceniające będą chciały dać koniowi szansę na prezentację z jak najlepszej strony. Na tym etapie osoby oceniające zwrócą szczególną uwagę na to jak koń ustawia kończyny. Przednie i tylne nogi oglądane będą osobno. Sędziowie poszukują postawy gdzie przednie kopyta są całkowicie proste (nie są skierowane ani do wewnątrz ani do zewnątrz).

1.1.4. Przygotowanie konia do prezentacji
Sędziowie, dzięki swojemu szerokiemu doświadczeniu, mogą dostrzec pewne rzeczy i wesprzeć Państwa swoją wiedzą. Na przykład duży wpływ na poprawność ruchu mogą mieć np. prawidłowe okucie. Sędziowie mogą udzielić konstruktywnych i przydatnych informacji zwrotnych, jeśli uważają, że może to pomóc poprawić perspektywy konia w sporcie. Wyrażą swoje uznanie dla Państwa pracy również w sytuacji gdy widzą dobrze prowadzonego konia.

1.2 Ocena ruchu
Na tym etapie sędziowie poproszą Państwa o przejście na miękką powierzchnię, aby pokazać ruch konia. Dokładny format tej oceny będzie się nieco różnić w zależności od wieku konia i jego uwarunkowań. Dla sędziów niezwylke ważne jest, aby każdy koń dostał szansę do jak najlepszej prezentacji, dlatego nigdy nie śpieszą się z tą częścią oceny i dopuszczają różne formaty prezentacji, które są odpowiednie dla danego konia. Może to być mieszanka ruchu w ręku i luźnego ruchu na arenie dla klaczy hodowlanych i źrebiąt, ruchu na lonży dla młodych koni oraz ruchu pod siodłem dla starszych, zajeżdżonych koni. Kiedy rezerwują Państwo uznanie lub premiowanie w AES, mogą Państwo omówić, który format będzie najbardziej odpowiedni dla Państwa konia i jak mogą się Państwo do niego przygotować. Jeśli prezentują Państwo konia pod siodłem, sędziowie poproszą o wykonanie określonego ruchu (na przykład wyciągnięty galop na długiej ścianie lub po przekątnej). Sędziowie będą chcieli zobaczyć każdy chód zebrany i wyciągnięty (adekwatnie do wieku konia) w celu oceny równowagi i elastyczności konia. Obserwowanie ruchu konia może dostarczyć dodatkowch informacji do oceny eksterierowej, więc sędziowie czasami wracają do profilu budowy, aby zanotować swoje obserwacje z drugiego etapu oceny.

1.2.1 Stęp
Dość często sędziowie będą patrzeć na stęp jako ostatni, ponieważ wiele koni chodzi lepiej, gdy miały okazję rozluźnić się w kłusie i galopie (sędziowie mogą poprosić o powtórzenie stępu pod koniec oceny). W stępie sędziowie szukają ruchu aktywnego i zaangażowanego, o prawidłowym rytmie i luźnej linii grzbietu. Pożądana jest postawa, gdy koń używa w stępie całego ciała i stawia długie, pewne kroki z dużym zasięgiem łopatki i dużym wykrokiem z tyłu. Idealny stęp byłby dłuższy niż przeciętnie, ale nie w całkowitej skrajności, ponieważ ważne jest nie tylko wyciągnięcie, ale także zebranie w stępie (niezwykle potrzebne w pracy ujeżdżeniowej).

1.2.2 Kłus
Sędziowie poproszą o pokazanie konia w kłusie. Nigdy nie patrzą na kłus tylko w ręku, ale pozwalaj klaczom i źrebiętom na swobodne poruszanie się i / lub – jeśli to konieczne – na lonży. Ważne by ruch był swobodny, niewymuszony i nieograniczony, aby sędziowie mogli zobaczyć naturalne nachylenie konia. Kłus będzie oceniany na podstawie kryteriów takich jak elastyczność, długość kroku, równowaga i impuls (odpowiedź na bodziec). Preferowany przez sędziów jest kłus pokrywający ziemię, z dużą swobodą w łopatce, ale także poprawnością i ruchem, który przychodzi z tyłu, przy aktywnym zadzie, z siłą.

1.2.3 Galop
AES uważa, że galop jest bardzo ważnym chodem, dlatego premiowanie klaczy i źrebiąt nigdy nie odbywa się bez prezentacji w galopie. Format i kryteria są podobne do oceny kłusa. Sędziowie preferują mocny galop z możliwością wyciągnięcia i zebrania chodu oraz dobrą, naturalną równowagą.

1.2.4 Skoki (jeśli dotyczą premiowania)
Jeśli jest to możliwe, konie można oceniać również w skokach. Ocena może odbyć się pod siodłem lub w korytarzu (dla młodych koni). Ta opcja jest dostępna dla koni które mają 2,5 roku lub starszych. W skoku nie będą oceniane źrebięta, roczniaki ani klacze ciężarne. Wysokość przeszkód będzie zróżnicowana, w zależności od potrzeb każdego konia. Sędziowie poszukują pewnego podejścia do przeszkody, szybkiego odbicia, dobrego ułożenia przednich nóg i otwartego zadu. Jeśli Państwa koń zrobi zrzutkę, bardzo przydatne może być sprawdzenie jak koń radzi sobie z popełnieniem błędu i czy jest w stanie czegoś się z niego nauczyć. Sędziowie nie szukają przesadnych skoków, ale naturalnych skłonności i umiejętności.

Gdy Państwa koń przechodzi przez różne etapy oceny liniowej, sędziowie zapisują swoje obserwacje w arkuszu punktacji liniowej. Każda sekcja zawiera wiele różnych aspektów. Na przykład, jeśli chodzi o wynik konia w stępie, otrzymają Państwo informację zwrotną dotyczącą szeregu kryteriów, w tym długości kroku, swobody ramion, elastyczności, rytmu i zaangażowania. Wszystkie wyniki są notowane na środkowej linii średniej. Na przykład długość kroku konia może być dłuższa niż średnia. W takim przypadku sędzia odnotuje to po lewej stronie arkusza od średniej linii do „długiej”. Jeśli sędziowie uznają, że krok twojego konia jest krótszy niż przeciętny, skierują się w prawo od średniej linii w kierunku „krótkiego”. To, jak daleko w lewo lub w prawo, zależy od tego, o ile dłuższy lub krótszy od średniej jest ruch.

Ocena liniowa to przede wszystkim obiektywny opis Państwa konia, ale nie mówi jeszcze, czy jest to dobra rzecz, czy też jest to aspekt, który można ulepszyć w przyszłości.

Ponieważ różne dyscypliny wymagają różnych cech ruchu i budowy, AES opracowała różne „idealne” profile dla każdej z nich. U konia ujeżdżeniowego pożądana jest budowa bardzo ‘wzniesiona’, u konia skokowego sędziowie mogą szukać bardziej horyzontalnej budowy. Aby pomóc Państwu zinterpretować uzyskany wynik, AES zakodowała profile odpowiednimi kolorami (zielonym dla cech, które są doskonałe, żółtym , które są w porządku, a czerwonymi dla cech, które mogą sprawić problemy). Należy pamiętać, że są to jedynie wskazówki i będą one z czasem ulegać zmianom, ponieważ wymagania sportu i nasza wiedza będą nadal ewoluować.

W połączeniu z profilami otrzymają Państwo również wynik liczbowy. W przybliżeniu, im więcej punktóe w zielonych obszarach arkusza wyników, tym wyższy będzie wynik Państwa konia. Wynik odzwierciedla opinię sędziów o jakości Państwa konia, opartą na ich obserwacjach.

Wyniki liczbowe podawane są w skali 1-10 i najłatwiej można je porównać, na przykład, z wynikami uzyskanymi w teście ujeżdżenia.

Każdy wynik równy 6 i więcej oznacza opinię sędziego, że koń jest premiowany do Księgi Stadnej. Wynik 7 i więcej oznacza ocenę dobrą lub bardzo dobrą. 8 i więcej oznacza ocenę doskonałą, z punktami 9 i wyższymi konie są uznane wybitnymi.

Otrzymają Państwo wynik liczbowy za każdą fazę oceny liniowej. Ocena poprawności składa się z dwóch elementów, z których jeden dotyczy wyglądu konia w chwili obecnej, a drugi przedstawia potencjał konia. Należy pamiętać, że wyniki są odzwierciedleniem tego, jak koń prezentuje się w danym dniu. Zwłaszcza źrebięta mogą z czasem bardzo się zmienić.

Anglo Europejska Księga Stadna posiada system 5 gwiazdek, który dotyczy wszystkich typów koni. Pierwsze 3 gwiazdki przyznawane są za prezentację konia w ręku, 4 i 5 gwiazdek przyznawane są za występy na zawodach i osiągnięcia jeździeckie.

1 * – ten koń jest dostatecznej jakości – ten poziom przyznawany jest koniom z oceną 6,0-6,99. W przypadku klaczy oznacza to, że są wystarczająco dobre by wpisać je do Głównej Księgi Stadnej. Konie, którym przyznano 1 *, zwykle będą dobrymi końmi do jazdy konnej na poziomie amatorskim, z przeważnie średnim ruchem, a w niektórych przypadkach poniżej średniej oceny ruchu. W niektórych aspektach będzie miejsce na ulepszenia. Sędziowie AES zawsze chętnie o tym z Państwem porozmawiają.

2 ** – ten koń jest dobrej lub bardzo dobrej jakości – ten poziom jest przyznawany koniom z oceną 7,0 – 7,99. W przypadku klaczy oznacza to, że są wystarczająco dobre by wpisać je do Głównej Księgi Stadnej. W przypadku ogierów ten poziom oznacza, że są one potencjalnie wystarczająco dobre, aby uzyskać zarejestrowany poziom jako ogier (patrz oddzielny rozdział dotyczący uznania ogierów). Konie, którym przyznano poziom 2 **, będą zazwyczaj bardzo dobrymi końmi dla każdego, kto ma ambicje startowe na poziomie krajowym, a ich ruch pod pewnymi względami będzie powyżej średniej. Nadal będzie miejsce na ulepszenia i warto porozmawiać z sędziami o tych aspektach.

3 *** – to koń doskonałej jakości – ten poziom przyznawany jest koniom, które uzyskały ocenę 8,0 i wyższą w ocenie klasyfikacyjnej. W przypadku klaczy oznacza to, że są wystarczająco dobre by wpisać je do Głównej Księgi Stadnej. W przypadku ogierów ten poziom oznacza, że są one potencjalnie wystarczająco dobre, aby uzyskać licencjonowany poziom ogiera (patrz nasz oddzielny rozdział dotyczący uznania ogierów). Konie, którym przyznano poziom 3 ***, zwykle mają talent do odniesienia sukcesu zarówno w kraju, jak i za granicą.

4 **** – ten koń sprawdził się w siodle – ten poziom jest przyznawany koniom nie na podstawie ich oceny, ale na podstawie osiągnięć na poziomie krajowym. Kandydaci na poziom 4 **** (klacze, a także ogiery) proszeni są o przedstawienie się zespołowi oceniającemu pod siodłem.

5 ***** – to najwyższy poziom przyznawany klaczom i ogierom AES. Jest przyznawany na podstawie wyników Grand Prix na poziomie krajowym i międzynarodowym i stanowi ostateczny cel dla wszystkich hodowców i właścicieli.

AES oferuje szereg możliwości wystawienia koni do premiowania. Każdego roku przeprowadza dwa uznania ogierów (wiosną i jesienią) w różnych miejscach w całej Europie. W okresie letnim prowadzi również premiowanie klacz i źrebiąt. Aby dowiedzieć się więcej, wyślij e-mail na adres eva@angloeuropeanstudbook.co.uk.